|
|
Historia
Historia
Dokładny czas powstania miasta
Wolsztyna i okoliczności temu wydarzeniu towarzyszące nie są znane, gdyż nie
pozostawiły po sobie żadnych śladów w dokumentach. Istnieje kilka poglądów
dotyczących tej sprawy. Niektórzy badacze - O. Lange, H. Munch - przyjmują, iż
miasto założone zostało krótko przed rokiem 1458. Inny wolsztyński historyk -
Stanisław Karwowski, łączy początki Wolsztyna z osobami Grzymki i Mikołaja,
którzy byli właścicielami Komorowa (miejscowość w oparciu o którą powstał
Wolsztyn) na przełomie XIV i XV wieku.
Zdecydowanie największą popularnością
cieszy się jednak teza ks. Zakrzewskiego (proboszcza w Wolsztynie w okresie
międzywojennym), łącząca powstanie miasta z działalno- ścią zakonu cystersów z
Paradyża. Zdaniem ks. Zakrzewskiego nijaki Peregryn, dzierżący klucz komorowski
w II połowie XIV w. zastawił swoje dobra w roku 1384 klasztorowi paradyskich
cystersów. Z zastawu wykupił je syn Peregryna - Grzymko w 1393 r.
Właśnie między rokiem 1384 i 1393 zapobiegliwi, gospodarni cystersi z Paradyża,
a Niemcy z pochodzenia (...) przyczynili się do osiedlania rodaków swych
sukienników i rzemieślników" i założenia miasta. Na poparcie swej hipotezy
przytacza ks. Zakrzewski niemiecką nazwę miasta Wollstein oraz herb Wolsztyna,
przedstawiający Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem, co ma świadczyć o
bezpośrednim udziale duchownych przy lokacji.
Teza ta, mimo iż jest wielce interesująca, przy głębszym rozpatrzeniu nie daje
się pogodzić ze znanymi faktami. Wiemy mianowicie, że ów Peregrym zastawił
klasztorowi wsie Karpicko i Tłoki, a nie Komorowo, na terenie którego powstało
miasto. Po drugie założenie miasta było przedsięwzięciem bardzo czasochłonnym,
kosztownym i ryzykownym. Trudno więc przypuszczać aby cystersi podjęli trud
zagospodarowywania ziemi, która nie stanowiła ich własności, a w formie zastawu
była tylko przejściowo w ich posiadaniu. Ponadto pamiętać należy, iż podstawową
funkcją wielkiej własności cysterskiej była gospodarka rolna klasztor oberski
posiadał 30 wsi. lecz ani jednego miasta.
Przypomnieć więc należy, iż miasto Wolsztyn założone zostało przez fundatorów
laickich, właścicieli klucza komorowskiego, a konkretnie przez Peregryna z
Karpicka około 1380 r.
Osada rozwijała się bardzo szybko,
tak iż w 1424 roku, w tekstach źródłowych występuje wójt Wolsztyna - Paweł, co
świadczy o tym, iż Wolsztyn był już wówczas miastem. Od roku 1461 miasto miało
własny kościół.
Szybki rozwój osady hamowany był jednak przez liczne klęski żywiołowe (pożary,
nieurodzaje, susze, mrozy). Po jednym z pożarów, który całkowicie zniszczył
miasto, nastąpiło odnowienie przywileju miejskiego z nadaniem praw magdeburskich
(1469 r.)
W roku 1793 Wolsztyn, liczący wówczas 1416 mieszkańców i 143 domy mieszkalne,
znalazł się w zaborze pruskim. Po utworzeniu w 1807 r. Księstwa Warszawskiego,
Wolsztyn należał do powiatu babimojskiego w departamencie poznańskim. W
roku 1810 kolejny pożar zahamował rozwój miasta, które od 1815 r. należało
do Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
Po zakończeniu I wojny światowej, w roku 1919 Wolsztyn w wyniku Powstania
Wielkopolskiego przyłączony został od odradzającej się Polski.
Po wybuchu II wojny światowej, w dniu 5
września 1939 r. do miasta wkroczyły pierwsze oddziały niemieckie. Rozpoczęła
się okupacja miasta, trwająca aż do 24 stycznia 1945 r., kiedy to Wolsztyn
wyzwolony został przez Armię Radziecką.
Początkowo, po zakończeniu wojny, Wolsztyn znajdował się w granicach województwa
poznańskiego. Zmieniło się to w latach 70-tych, kiedy miasto włączone zostało do
woj. zielonogórskiego. Obecnie, po przeprowadzonej reformie administracyjnej
kraju, Wolsztyn należy do województwa wielkopolskiego.
Źródło: Czesław Olejnik, Wolsztyn i okolice.
|
Menu_prawe
W S P Ó Ł P R A C A
WARTO ZOBACZYĆ
|
|